Şevval Seyfi. Balkanlarda bir akıncı beyi ve ailesi: Turahan Bey ve oğulları. Yüksek lisans tezi (2022)

Şevval Seyfi. Balkanlarda bir akıncı beyi ve ailesi: Turahan Bey ve oğulları. Yüksek lisans tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2022, XI+260 s.

Özet:

Osmanlı Devleti’nde akın ve akıncı beyliği çok önemli kavramlardır. Osmanlı Beyliği’nin Rumeli’ye geçmesi ile akıncılık, teşkilat haline gelmiştir. Hızlı atlara sahip olan bu birlikler, savaş sırasında öncü kuvvetler oldukları gibi, normal zamanlarda da Balkan coğrafyasında akıncı beyleri komutasında sınır ötesi topraklara akın yaparak hem bölge coğrafyası, idarecileri, yönetimi hakkında bilgi sahibi olmuşlar, hem geçimlerini sağlayacak ganimeti elde etmişler, hem de uc bölgelerinde yaşayarak devletin sınırlarının güvenliğini sağlamışlardır.

Balkanlarda Evrenosoğulları, Mihaloğulları, Turahanoğulları, Malkoçoğulları olarak nam salmış akıncı aileleri, teşkilatın sonlanmasına kadar babadan oğula geçen sistem ile Osmanlı Devleti adına hareket etmiştir. Bu yerlerde yapılacak fetihlerde, bölge coğrafyasını ve halkını iyi bildikleri için kilit rol oynamışlardır. Fethedilen bölgelerin idaresi, Balkan coğrafyasında yarı-feodal bir yaşam süren akıncı beylerine verildiği gibi, sultan tarafından herhangi bir olumsuzluk durumunda geri alınabilmekte, esas otoritenin unutulmaması sağlanmaktaydı. Anahtar Kelimeler: Akın, Akıncı, Malkoçoğulları, Turahanoğulları, Evrenosoğulları, Mihaloğulları, Balkanlar.

Abstract:

Raid and raider principalities are very important concepts in the Ottoman Empire. With the transition of the Ottoman Empire to Rumelia, raiding became a corps. These troops with fast horses were the leading force during the war, and in normal times they flocked to cross-border lands under the command of raider commander in the Balkan geography, they learned about the geography, administrators, and management of the region, they both received the booty that would ensure their livelihood, and became responsible for the security of the borders of the state by living in frontiers.

The raider families, which became known as Evrenosoğulları, Mihaloğulları, Turahanoğulları, Malkoçoğulları in the Balkans, acted on behalf of the Ottoman Empire in the Balkan geography with the system passed from father to son until the end of the organization. They played a key role in the conquests of these territories because they knew the geography and people of the region well. As the administration of the conquered territories was given to the raider commanders, who lived a life that we can call semi-feudal in the Balkan geography, but it could be taken back by the sultan in case of any negativity, and so the main authority was ensured not to be forgotten. Keywords: raid, raider, Malkoçoğulları, Turahanoğulları, Evrenosoğulları, Mihaloğulları, Balkans.

İçindekiler:

ONAY … III

BİLDİRİM … IV

ÖNSÖZ … V

İÇİNDEKİLER … VI

HARİTALAR VE FOTOĞRAFLAR LİSTESİ … IX

KISALTMALAR LİSTESİ … X

GİRİŞ … 1

KAYNAKLAR … 8
1. Birinci El Kaynaklar … 8
1.1. Osmanlı Kronikleri … 9
1.2. Bizans Kronikleri … 25
1.3. Latin Kronikleri … 29
1.4. Seyahatnameler … 30
Tetkik Eserler … 31

BİRİNCİ BÖLÜM. OSMANLI’DA AKIN VE AKINCI AİLELERİ … 33
1.1. Osman Gazi Döneminde Akın … 33
1.2. Osmanlı Beyliği’nin Rumeli’ye Geçişini Sağlayan Faktörler … 41
1.3. Rumeli’de Akıncılık Teşkilatı … 48
1.4. Osmanlı Akıncı Beyleri … 66
1.4.1. Mihaloğulları … 66
1.4.2. Evrenosoğulları … 74
1.4.3. Malkoçoğulları … 81

İKİNCİ BÖLÜM. TURAHAN BEY VE OĞULLARI … 85
2.1. Turahan Bey Kimdir? … 85
2.2. İsminin Anlamı Hakkında Görüşler … 86
2.3. Turahan Bey’in Kökeni … 87
2.4. Turahan Bey’in Babası … 89
2.5. Turahan Bey’in Kişiliği … 97
2.6. Turahan Bey’in Askerî ve Siyasi Faaliyetleri … 98
2.6.1. Yıldırım Bayezid Döneminde Turahan Bey’in Faaliyetleri … 98
2.6.2. Çelebi Mehmed Döneminde Turahan Bey’in Faaliyetleri … 102
2.6.3. II. Murad Döneminde Turahan Bey’in Faaliyetleri … 105
2.6.4. Fatih Sultan Mehmed Döneminde Turahan Bey’in Faaliyetleri … 159
2.7 Fatih Sultan Mehmed Döneminde Turahanoğlu Ömer Bey’in Faaliyetleri … 173
2.7.1. II. Bayezid Döneminde Turahanoğlu Ömer Bey’in Faaliyetleri … 201
2.8. Ömer Bey’den Sonra Turahanoğulları Soyu Hakkında Genel Bir Değerlendirme … 206

SONUÇ … 215

KAYNAKÇA … 219

ÖZET … 255

ABSTRACT … 256

EKLER … 257
Ek-1: Franz Babinger Tarafından Hazırlanmış Olan Turahanoğulları’na Ait Şecere … 257
Ek-2: İsmail Hakkı Uzunçarşılı Tarafından Verilen Turahan Bey Şeceresi … 258
Ek-3: Levent Kayapınar Tarafından Geliştirilen Turahanoğulları Şeceresi … 259
Ek-4: Çalışmalar Işığında Geliştirilen Turahanoğulları Şeceresi … 260