İlhan Erdem. Ak-Koyunlu Devleti: siyasi tarihi ve yönetim yapısı (2021)

Ak-Koyunlu Devleti Siyasİ Tarihi ve Yönetim Yapısı Prof. Dr. İlhan Erdem, Kazım Paydaş BİLGE KÜLTÜR SANAT
Ak-Koyunlular tarih sahnesine çıktıklarında Anadolu’da Moğol hâkimiyeti henüz sona ermekte idi. Bu sıralarda rakip ve kardeş olan diğer bir  Türkmen boyu Kara-Koyunlular ile Anadolu’nun uç taraflarında yaşamaktaydılar. Bu dönemde Anadolu’nun doğusunda tıpkı batı ucunda olduğu gibi Türk hâkimiyetinin tesis edilmesi için Türk boylarında ciddi çabalar görülmeye başlamıştı. Anadolu’nun doğusundaki bu çabanın merkezinde yer alan Ak-Koyunlular kısa bir süre içinde bunu gerçekleştirmek için harekete geçtiler.

Ak-Koyunlular tarihte ilk olarak adlarını gaza amacıyla Trabzon üzerine düzenledikleri seferle duyurdular. Ardından da çevrelerinde bulunan Türk devlet ve emîrlikleri ile yapmış oldukları münasebetlerle söz ettirdiler. Özellikle Uzun Hasan Bey döneminde ele geçirilen topraklarla Ak­Koyunlular, doğuda ve batıda büyük akisler uyandırdılar. Uzun Hasan Bey kazandığı başarılar ile İslam dünyasında büyük ses getirdi ve onun Tanrı tarafından yardım gördüğü inancı yaygınlaştı. Ak­Koyunlu hanedanı Anadolu’da siyasi başarılar kazandıkça özellikle Haleb ve Suriye Türkmenleri ile Dulkadir elinden devlete katılımlar hızlandı. Ardından da XV. yüzyılda siyasi birliğini tamamlayarak Türk ve Dünya tarihinde oynadıkları rolle siyasi ve kültürel alanda önemli bir yere sahip oldular.