Mehmet Fatih Bekirhan. Doğu’nun beyleri: Kara Koyunlular (2017)

Doğu’nun Beyleri Kara Koyunlular Mehmet Fatih Bekirhan BERİKAN YAYINEVİ
Kara Koyunlu Türkmenleri, 14. Yüzyılın ortalarında, Van Gölü’nün kuzeyinde yer alan Erciş’i merkez yaparak, günümüzdeki sınırlarıyla İran, Irak, Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan’ın tamamının yanı sıra Suriye kuzeydoğusu, Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’da da bir asrı aşkın müddet hüküm sürmüşlerdir. Van Gölü Havzası’nı ellerinde bulunduran Türkleşmiş İlhanlı Ardılı Moğol Devletleri olan Celayirliler, Uyratlar ve Sutaylıları saf dışı bırakarak bölgeyi kısa sürede yeniden Türkmen yurdu haline getiren Kara Koyunlular, Timur ve oğulları karşısında uğradıkları mağlûbiyetlere rağmen Doğu ve Güneydoğu Anadolu’yu elde tutmaya azamî gayret etmişlerdir.
Kara Koyunlular kudretli beyleri Kara Yusuf döneminde (1389-1420) henüz küçük bir beylik iken, kısa sürede bölgedeki dengeleri değiştirebilecek güçlü bir devlet haline gelirler. Batıda Osmanlı, Doğu’da Timur Devleti, Güney’de ise Memluklular ile komşu olan Kara Koyunluların cihan devleti haline gelmesi ise son hükümdarları Cihan Şah (1436-1467) devrine rastlar. Bu dönem, Kara Koyunlu Türkmenleri’nin İran’ı da aşarak Timurlular’ın başkenti Herat’ı ele geçirdikleri dönemdir.