| Tez Künye | Durumu | ||
| 1768-1774 Osmanlı-Rus savaşı’nda ayanların rolü / The role of ayans in the Russo-Turkish war of 1768-1774 Yazar:HAMİT KARASU Danışman: PROF. DR. AHMET KANKAL Yer Bilgisi: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı Konu:Tarih = History Dizin: | Onaylandı Doktora Türkçe 2021 294 s. | ||
| Son 20-30 senede Osmanlı ayanları üzerine çalışmaların sayısı bir hayli artmıştır. Bu çalışmalar çoğunlukla ayanların aile tarihi, yerel yönetimdeki rolleri ve devletle olan ilişkilerine odaklanmıştır. Ne var ki, XVIII. yüzyılda Osmanlı ordusunun mevdundaki artış, bundan kaynaklanan değişim ve ayanların bu değişim içerisindeki yeri çok fazla araştırılmamış konulardır. Bu araştırmada tespit edildiğine göre söz konusu artış Osmanlı Devleti’nin yeni bir tedarik sistemi kurmasına sebep olmuştur. 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı örneğinde savaş müteahhitlerinin ordunun kurulması ve desteklenmesini sağladığı bu sistemde ayanların üstün pozisyonu göze çarpmaktadır. Müteahhit ayanlar bu savaşta, Osmanlı Devleti’nin eyaletlerden talep ettiği birliklerin büyük bir kısmını celp etmişlerdir. Benzer şekilde ordunun ihtiyacı olan zahirenin çoğunluğu ayanlar tarafından satın alınmıştır. Bu müteahhit ayanlar büyük miktarlardaki celp ve alım işlerini organize ederken diğer ayanlar ise kaza seviyesinde bu işlemlerde onlara yardım etmişlerdir. Osmanlı Devleti’nin bu şekilde ayanlarla çalışması onun 1768-1774 Savaşı’nda daha büyük bir ordu kurmasını ve besleyebilmesini sağlamıştır. Hatta savaşın son iki senesinde masrafları ayanlar tarafından karşılanan birlikler sayesinde Osmanlı Devleti’nin en azından bir sene daha savaş alanında kalabildiği söylenebilir. Ayanların ordunun desteklenmesindeki bu etkin rolü onların devlet kademlerinde yer edinmelerini sağlamıştır. İlk önce kapıcıbaşı unvanına layık görülen bazı ayanlar daha sonra vezirlik rütbesi ile ödüllendirilmiş ve böylece yönetici zümre arasına girmişlerdir. | |||
| The number of studies on Ottoman ayans has increased in recent 20-30 years. These studies mainly focus on family history of ayans, their roles in local administration and their relationship with the state. However, the increase in number of the Ottoman Army in the 18th century, the transformation stemming from this increase and the place of ayans in this transformation are the topics which have not been studied so much so far. It is concluded in this research that the aforementioned increase led the Ottoman State to establish a new supply system. It is clear that ayans had a noticeable position in this system in which war contractors enabled the Ottoman Empire to assamble and provision the army in the case of the Russo-Turkish War of 1768-1774. War contractor ayans, in this war, recruited the majority of the troops that the Ottoman Empire demaned. Likewise, they provided the most of grain which the Ottoman army needed. As these war contractor ayans organized recruitment and purchase transacions other ayans helped them in these transactions on district level. The collaboration with ayans in this way enables the Ottoman Empire assable and supply a bigger army. Moreover, it is said that the Ottoman Empire stayed on the battlefield at least one more year thanks to the troops which were financed by ayans in last two years of the war. The active role of ayans in suppling the army enabled them to win a seat in statecraft. Firstly, some of the ayans who were awarded with the title of kapıcıbaşı were granted with the rank of vezir. Thus they entered the ruling class. | |||