İpek Keçeli. Antik çağ astronomisinin Sâsânîler Dönemi astronomisine etkileri. Yüksek lisans tezi (2022)

Tez KünyeDurumu
Antik çağ astronomisinin Sâsânîler Dönemi astronomisine etkileri / The effects of ancient astronomy on Sasanian Period astronomy
Yazar:İPEK KEÇELİ
Danışman: DOÇ. DR. AHMET ALTUNGÖK
Yer Bilgisi: Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı
Konu:Tarih = History
Dizin:
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
169 s.
Gök cisimlerinin spiral hareketlilik yasalarını inceleyen astronomi, Antik çağlar boyunca birçok önemli medeniyetin ihtiyaç odaklı merkezinde yer almıştır. Dolayısıyla Antik dönemlerde çıplak gözle seçilebilen gökyüzündeki yedi gezegen ve tahayyül ettikleri on iki burç yeryüzündeki her türlü bilgiyle ilişkilendirilmiştir. Mutlak suretle spekülatif bir tarzın sonucu olarak tevlit olan astronomi, zamanla toplumların birikimlerine bağlı kalarak matematiksel bir yapı içerisinde değerlendirilmiştir. Günümüz modern astronominin temeline baktığımızda önemli medeniyetlerin kültürel katkılarını görebilmekteyiz. Bu katkılardan biri de Antikçağ uygarlıklarının bilhassa da Yunan ve Hint uygarlığının astronomisini karakterize ederek kendi yapısal bütünlüğü içerisine tevzi eden Sâsânî uygarlığının sebat halinde yürüttüğü faaliyetleridir. Antik Ön Asya tarihin kadim medeniyetlerinden biri olan Sâsânîlerin, astronomi bilimini olgun bir seviyeye ulaştıracak düzeyde çalışmaları kendisinden sonraki Arap- İslam Devleti içinde bir Rönesans ruhunun cereyan etmesini sağlamıştır. Bu seviyeye ulaşmasındaki en önemli ölçüt, Sâsânîlerin Antik Ön Asya’da etkin bir pozisyon sergileyen Mezopotamya, Mısır, Yunan ve Hint toplumlarının astronomi bilimini yansıtmada yekvücut olmasıdır. Sâsânî çalışmalarına ek olarak Cündişâpûr tıp okulunun da kurulmasıyla da Sâsânî topraklarının diğer disiplinlerin içinde astronomi, matematik, tıp vb. birçok disiplini içine alan ve dünyanın her yerinden bilginlere kapı açan dinamik bir ekol yerine dönüşmesinden sonra mevcut varlığı fiilen sona dahi erse temsili olarak bilimsel varlığı yüzyıllarca devam etmiştir.
Astronomy, which studies the laws of spiral motion of celestial bodies, has been at the center of many important civilizations throughout ancient times. Therefore, in ancient times, the seven planets in the sky that could be seen with the naked eye and the twelve signs they imagined were associated with all kinds of information on earth. Astronomy, which is an absolute result of a speculative style, has been evaluated in a mathematical structure by adhering to the accumulation of societies over time. When we look at the basis of today’s modern astronomy, we can see the cultural contributions of important civilizations. One of these contributions is the persistent activities of the Sassanid civilization, which characterizes the astronomy of the ancient civilizations, especially the Greek and Indian civilizations, and dispenses them into their own structural integrity. The work of the Sassanids, one of the ancient civilizations of the ancient Asia Minor history, at a level that would bring the science of astronomy to a mature level, ensured the emergence of a Renaissance spirit in the Arab-Islamic State after it. The most important criterion for reaching this level is the unity of the Mesopotamian, Egyptian, Greek and Indian societies, which had an active position in Ancient Asia Minor, in reflecting the science of astronomy. In addition to the Sassanid studies, with the establishment of the Cündişâpur medical school, the Sassanid lands began to expand among other disciplines such as astronomy, mathematics, medicine, etc. After its transformation into a dynamic school that includes many disciplines and opens doors to scholars from all over the world, its scientific existence has continued for centuries even if its current existence actually comes to an end.

Download: Click here