Bâbür Şâh’ın gazelleri üzerine bir inceleme

Tez KünyeDurumu
Bâbür Şâh’ın gazelleri üzerine bir inceleme / An analysis towards the ghazals of Babur Shah
Yazar:BURAK ÇANKAYA
Danışman: PROF. DR. MEHMET TEMİZKAN
Yer Bilgisi: Ege Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türk Dünyası Edebiyatları Ana Bilim Dalı / Türk Dünyası Edebiyatı Bilim Dalı
Konu:Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature
Dizin:Babür Şah = Babur Shah ; Din = Religion ; Doğa = Nature ; Gazeller = Ghazals ; Tasavvuf = Mystic ; Toplum = Society ; Çağatay edebiyatı = Chagatay literature ; İnsan = Human ; Şiir = Poem
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
155 s.
Ali Şir Nevaî’den sonra klasik Çağatay edebiyatının en büyük şairlerinden olan Bâbür Şâh’ın divanında bulunan gazeller üzerine yaptığımız bu inceleme ön söz, giriş, Bâbür’ün hayatı, sanatı ve kişiliği, eserleri bölümleri dışında dört ana bölümden ve kaynakçadan oluşmaktadır. Birinci bölümde Bâbür Şâh’ın gazellerindeki din ve tasavvuf anlayışı incelenmiştir. Şairin temel dinî konularda İslamî Türk edebiyatı geleneğinin dışına çıkmadığı görülmektedir. Tasavvuf konusuna ise birkaç gazelinde kısmen değinmiş olan şair, gazellerinin genelinde yoğun bir tasavvufî şiir inceleme malzemesi sunmamaktadır. İkinci bölümün adı “Cemiyet”tir. Bu bölümde tarihî ve tarihî-efsanevî şahsiyetlerin geçtiği beyitler incelenmiş ve tasnif edilmiştir. Bâbür için yaşamın önemli bir bölümünü teşkil eden “bezm” âlemi, gazellerinde de geniş yer verdiği bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Üçüncü bölüm olan “İnsan” bölümü, incelememizin en hacimli bölümüdür. Bu bölümde sevgili, âşık ve rakip üçlüsünün benzetme unsurları detaylı bir şekilde incelenip tasnif edilmiştir. Özellikle sevgili ve âşık, Klasik edebiyat geleneğine uygun olarak gazellerde en önemli iki unsur olarak yer almaktadır. Dördüncü ve son ana bölüm olan “Tabiat” bölümünde gökyüzü, güneş, ay, yıldızlar vb. kozmik unsurlar; zaman ve zamana ait unsurlar, mevsimler, vakitler; hayvanlar, bitkiler, ağaçlar incelenmiştir. Bu bölümde sevgilinin benzetileni olarak kullanılan tabiat ögeleri geniş yer bulmuştur. Hayatı çok büyük tecrübelerle dolu olan Bâbür’ün zaman ve ömür ile ilgili kısmen hikemî beyitleri az da olsa mevcuttur.
This study on the ghazals in the divan of Babur Shah, one of the greatest poets of classical Chagatai literature after Ali SirNevai, consists of four main sections and a bibliography, apart from the preface, introduction, life, art and personality of Babur, his works. In the first chapter, the understanding of religion and mysticism in Babur Shah’s ghazals was examined.It is seen that the poet does not go beyond the tradition of Islamic Turkish literature on basic religious issues.The poet, who has partially touched on the subject of Sufism in a few of his ghazals, does not present an intensive study of Sufi poetry in his ghazals. The name of the second part is “Community”.In this section, the couplets in which historical and historical-legendary figures are mentioned are examined and classified.The “bezm (wine drinking)” world, which constitutes an important part of life for Babur, appears as a subject that he gives a wide place to in his ghazals. The third chapter, “Human,” is the most voluminous chapter of our review.In this section, the simile elements of the trio of lover and rival are examined and classified in detail.In particular, lover and beloved are the two most important elements in ghazals in accordance with the tradition of Classical literature. In the fourth and last main section, “Nature”, the sky, the sun, the moon, the stars, etc. cosmic elements were studied.Alsotime and its elements, seasons, times; animals, plants, trees were examined.In this section, the elements of nature used as the imitation of the lover have found wide coverage. Babur, whose life was full of great experiences, has some partially wise couplets about time and life, albeit few.

Download: Click here