| Tez Künye | Durumu | ||
| Eski Uygur Türkçesine ait halk inanışlarıyla ilgili metinler (giriş-metin-inceleme-dizin) / Texts about folk beliefs belonging to Old Uyghur Turkish (input-text-revi̇ew-index) Yazar:KARDELEN AKIN Danışman: PROF. DR. SERKAN ŞEN Yer Bilgisi: Ondokuz Mayıs Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı / Eski Türk Dili Bilim Dalı Konu:Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature Dizin: | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2023 193 s. | ||
| Tarihi Türk lehçeleri içerisinde Türkçenin Köktürkçeden sonra elimize metin ulaşan ikinci evresi Eski Uygur Türkçesi dönemidir. Bu döneme ait metin örneklerine 9-13. yüzyıllar arasında rastlamak mümkündür. Uygurlardan bize çok sayıda yazılı ürün miras olarak kalmıştır. Çalışmayı Eski Uygur Türkçesine ait halk inanışlarıyla ilgili metinler oluşturmaktadır. Bunlar sırası ile uğurlu-uğursuz zamanlar, tırnak kesme ve saç yıkama günleri, hapşırma, fare ısırması, şimşek çakması, rüyalar, sağaltma, ben yorumları ve seğirmelerle ilgili metinlerdir. Bu metinler, Türklerin sosyal hayat içerisindeki madde ötesi tutumlarını içermektedir. Çalışmada Uygurlara ait halk inanış ve uygulamalarının sonraki dönemlerde devam edip etmediği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu durumun devamlılığı Türk kültür tarihi açısından önem arz etmektedir. Çalışma giriş, metin, inceleme ve dizin bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümünde öncelikle araştırmanın konusundan, öneminden, amacından ve yönteminden bahsedilmiştir. Devamında Uygurlar, Eski Uygur Türkçesi ve bu edebiyata ait eserler hakkında bilgi verilmiştir. Metin bölümünde Alttürkische Handscriften Teil 17’de ve Serendia Koleksiyonu’nda yer alan halk inanışlarıyla ilgili metinlerin tıpkıbasımlarına yer verilmiştir. Metinler harf ve yazı çevirimi yapılarak günümüz Türkçesine aktarılmıştır. Ardından metinler konularına göre gruplara ayrılmıştır. İnceleme bölümünde çevirimi yapılan yazmalarla Uygurcadan sonraki dönemlere ait eserler halk inanışları çerçevesinde karşılaştırılmıştır. Dizin bölümünde incelen metinlerin gramatikal dizini oluşturulmuş, kelimeler anlamlandırılmış ve geçtikleri satır numaralarıyla verilmiştir. Çalışmanın Türklük bilimine katkısı olmasını niyaz ederiz. Anahtar Sözcükler: Eski Uygur Türkçesi, Kehanet, İnanış. | |||
| Among the historical Turkish dialects, the second phase of Turkish, after Köktürk, from which we have texts, is the Old Uyghur Turkish period. It is possible to find examples of this literature between 9th and 13th centuries. We inherited many written products from the Uyghurs. This study consists of folklore texts containing folk beliefs and pratices of Old Uyghur Turkish. These are texts about lucky and unlucky times, nail cutting and hair washing days, sneezing, mouse bites, lightning strikes, dreams, healing, vein interpretations and twitches, respectively. These texts contain the trans-material attitudes of Turks in social life. In the study, it was tried to reveal whether the folk beliefs and practices of the Uyghurs continued in later periods. This statement is significant for the continuity of Turkish cultural history. The study consists of input, text, rewiew and index sections. In the input section, first the subject, importance, purpose and method of the research are mentioned. In the following, imformation is given about Uyghurs, Old Uyghur Turkish and the works of this literature. In the text section, explanations of the text realed to folk beliefs in the Alttürkische Handscriften Teil 17 and Serendia Collection are included.The texts were translated into today’s Turkish through letter and script translations. Then the texts were divided into groups according to their topics. In the rewiew section, translated manuscripts and works from the periods after Uyghur were compared within the framework of folk beliefs. In the index section, a grammatical index of the texts examined was created, the words were given meaning and given with their line numbers. We hope that it will the contribute to the science of Turkishness. Key words: Old Uyghur Turkish, Prophecy, Belief. | |||