Mehmet Karatürk. Zâ’ik Dîvânı (metin, 65a-135a). Yüksek lisans tezi (2009)

Tez KünyeDurumu
Zâ’ik Dîvânı (metin, 65a-135a) / Zâ’ik Dîvâni (text, 65a-135a)
Yazar:MEHMET KARATÜRK
Danışman: PROF. DR. EMİNE YENİTERZİ
Yer Bilgisi: Selçuk Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türk Edebiyatı Bölümü / Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı / Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
Konu:Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature
Dizin:
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
299 s.
Zâik, 19. yy.da yaşamış bir divan şairidir. 1793 yılında Bursa’da doğdu. Babasından ve dönemindeki diğer büyük âlimlerden dersler aldı. Arapça, Farsça öğretmiş ve tefsir istinsah etmiştir. 1835 yılında İstanbul’a gelmiştir. İstanbul’da hastalanınca Bursa’ya dönmüştür. 1852 tarihinde ölmüştür.Hem âlim hem de şairdir. Daha çok hiciv ve hezelde kudret göstermiştir.Zâik’in yalnız bir eseri vardır. O da metin incelmesini yaptığımız bu divanıdır. Divan 135 varaktan oluşmaktadır. Eser, Millet Genel Kütüphanesi, Ali Emiri Manzum kısmında 136 numarada kayıtlıdır. Ancak divan şu anda Beyazıt Devlet Kütüphanesine getirilmiştir. Biz eserin 65a ile 135a arasındaki varaklar üzerinde metin-incelemesi yaptık. Şair, bu eserinde genellikle manzum tarihlere yer vermiştir. 19. yy.ın ilk yarısında yaşayan ve Zâik mahlasıyla şiirler yazan şair tasavvufî bir gelenekten gelmektedir.Şairin bu eseri mürettep bir divandır. Divandaki şiirler; kasideler, tarihler (gazel ve kıta nazım şekilleri ile yazılmıştır), gazeller, beyitler ve müfretler şeklinde tanzim edilmiştir.Şair hakkındaki bilgilere Mahmud Kemal İbnül Emin’in Son Asır Osmanlı Şairleri kitabı ile Tuhfe-i Naili ve Osmanlı Müellifleri adlı eserlerde rastlıyoruz.Eserde Farsça yazılmış iki şiir dışında bütün şiirler Türkçe kaleme alınmıştır.Tarihlerinde farklı tarih düşürme yöntemlerini kullanmıştır.
Zâik who lived in 19th century was a classical Ottoman poet. He was born in Bursa in 1793. He was educated by his father and other famous scholars. He was learnt Arabic language, Persian and copied the commentary on the Koran. He came to Istanbul in 1835. He became ill in Istanbul and then went back to Bursa. He died in1852.He was a scholar and a poet. He wrote satirical poems and comic poems.Zâik made only one work that is a divan that we investigated. There were 135 leaves in this divan. The divan is in the section of Ali Emiri Manzum in Millet Genel Kütüphanesi in Istanbul and it was enrolled in the number 136. At this time the Divan is in the Beyazıt Devlet Kütüphanesi. We have translated 65 leaves, from 65a to 135a, from old alphabet to modern alphabet. The poet usually wrote poems that express dates.The poet who lived in the first half of 19th century and wrote poems by using nick name Zâik appropriated to mysticism. The poems in the Divan were got properly arranged. There are diffent classical poems called kaside, ghazel, tarih, beyits that become two verses, müfreds that become one verse in the Divan.We can find some informations about the poet in Son Asır Osmanlı Şairleri written by Mahmud Kemal İbnül Emin, Tuhfe-i Naili and Osmanlı Müellifleri written by Bursalı Mehmed Tahir Bey.There is two poetry that was written in Persian. All of other poems were written in Turkish. The poet used different methods in the tarihs.

Download: Click here