| Tez Künye | Durumu | ||
| XIII-XVI. yüzyıllarda Diyâr-ı Bekr bölgesi tarihi (1243-1514) / The history of Diyar Bakr region between XIII-XVIth centuries (1243-1514) Yazar:MEHMET SAİT SÜTCÜ Danışman: PROF. DR. ADNAN ÇEVİK Yer Bilgisi: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı Konu:Tarih = History Dizin:Akkoyunlular = Akkoyunlular ; Diyarbakır = Diyarbakır ; Karakoyunlular = Karakoyunlus ; Kent tarihi = Urban history ; Moğollar = Mongoşs ; Osmanlı Devleti = Ottoman State ; Safeviler = Safavids ; Siyasi tarih = Political history ; Sosyoekonomik yapı = Socio-economic structure ; Tarihi coğrafya = Historical geography | Onaylandı Doktora Türkçe 2020 315 s. | ||
| Diyâr-ı Bekr bölgesi, hem doğu-batı hem de kuzey-güney arasında bir geçiş noktası olmanın yanında, ticaret yollarının kesiştiği bir kavşak olması hasebiyle de tarihi bir önem arzetmiştir. Bu özelliğiyle birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan bu bölge, zengin bir siyasî, sosyo-ekonomik ve kültürel geçmişe de sahiptir. Buna binaen sürekli cazibe merkezi olmuş ve tarihi önemini korumuştur. Anadolu’ya gelen Türkmenlerin ilk yerleşim yerlerinden olan Diyâr-ı Bekr, birçok millete ev sahipliği yapmıştır. Faklı unsurları bünyesinde barındıran Diyâr-ı Bekr bölgesinde, Moğol İstilası ile başlayan siyasi çekişmeler takip eden üç yüz yılda da devam etmiş ve bölge eski müreffeh görüntüsünden uzak kalmıştır. Binaenaleyh XIII-XVI. asır aralığı siyaseten tam bir kaos ortamına dönüşmüş ve bölgenin sosyo-ekonomik yapısı da bundan ziyadesiyle etkilenmiştir. Bir “bölge tarihi” olarak ele alınmış bu çalışmada, öncelikle Moğol İstilası ve özellikle Kösedağ Bozgunu’ndan (1243) sonra yaşanan olayların bölge siyasetine etkisi üzerinde durulmuştur. Bölgenin yerel siyasi teşekküllerinden daha güçlü olan İlhanlı ve Memlûklar gibi devletlerin mücadele sahası olması ve bu durumun bölgeye etkisi de ele alınmıştır. Bu bağlamda Diyâr-ı Bekr bölgesinin Kösedağ Bozgunu ile başlayan ve Çaldıran Zaferi ile Osmanlı hâkimiyetine girdiği üç yüz yılllık kaotik siyasi tarihi ele alınmıştır. Ayrıca bu çalışmada bölgenin XIII-XVI. yüzyıl aralığındaki tarihsel coğrafyası ve idari yönetimi ile sosyo-ekonomik yapısının değişimleri üzerine odaklanılmıştır. Bölge adına büyük demografik değişim ve dönüşümlerin yaşandığı bu dönemde son Türkmen göçünün etkisiyle Türk nüfusu daha da yoğunlaşmıştır. Akabinde Karakoyunlu ve Akkoyunluların tersine göç hareketiyle beraber Kürt nüfusunun yoğunlaşmaya başladığı gözlenmiştir. | |||
| The Diyar Bakr region along with being a passage for all roads going North, South, East and West has immense historical significance as many of these passages are where trade routes intersect each other. Due to this geography of this region was able to host and witness the growth of many different civilizations giving this region a rich past in politics, social economics and culture. The Diyar Bakr region hosted the first Turkmens who came to the Anatolia as well as many different cultures. In the Diyar Bakr region, which contains different elements, the political conflicts that started with the Mongol invasion continued in the following three hundred years and the region remained far from its former prosperous age. Consequently, in the centuries XIII-XVI, the politics of the region turned into chaos and its socio-economic structure was greatly affected. In this study, which has been handled as a “regional history”, takes a look at the effects of the events that took place after the Mongolian Invasion and especially the Battle of Kösedağ (1243) as well as the effects experienced in the politics of the region. States such as the Ilkhanids and the Mamluks, which were stronger than the local political organizations of the region, were in field of struggle and the effects of this situation on the region are also discussed. In this context, I will discuss the chaotic political history of the Diyar Bakr region, which started with the the Battle of Kösedağ and entered the Ottoman rule with the Chaldiran Victory. In addition, this study focuses on the historical geography, administrative management and socio-economic structure of the region between the centuries XIII-XVI. During this period of great demographic changes and transformations there was a population density in the region, especially due to the recent Turkmen immigration. Subsequently, it was observed that the Kurdish population started to increase with the reverse migration of Qara Qoyunlus and Aq Qoyunlus | |||