Münif Paşa’nın “İlm-i Tedbîr-i Memleket”inin Türk iktisat tarihindeki yeri

Tez KünyeDurumu
Münif Paşa’nın “İlm-i Tedbîr-i Memleket”inin Türk iktisat tarihindeki yeri /
Yazar:GÖKHAN DOĞAN
Danışman: PROF. DR. REMZİ DEMİR
Yer Bilgisi: Ankara Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Felsefe Ana Bilim Dalı
Konu:Ekonomi = Economics ; Felsefe = Philosophy ; Tarih = History
Dizin:19. yüzyıl = 19. century ; Ekonomi = Economy ; Ekonomi tarihi = Economic history ; Mecmua-ı Fünun = Mecmua-ı Fünun ; Mehmed Tahir Münif Paşa = Mehmed Tahir Münif Pasha ; Osmanlı Dönemi = Ottoman Period ; Risale = Pamphlet ; Türk ekonomisi = Turkish economy
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
239 s.
Modern iktisat düşüncesinin Osmanlı fikir hayatına girmesi 19. yüzyılın içerisinde gerçekleşmiştir. 1850den sonra iktisat alanındaki yayınların artması, yeni iktisadi düşüncenin yayılmaya başladığının göstergesidir. Bu alanda Mehmet Tahir Münif Paşa Mecmûa-i Fünûn dergisinin bir sayısında İlm-i Tedbîr-i Memleket adında, kırk sayfadan oluşan, soru-cevap şeklinde hazırlanmış bir iktisat risalesi yayımlamıştır. Liberal iktisat düşüncesinin hakim olduğu görülen risale, derginin yanında ek olarak sunulmuştur. Münif Paşa tarafından yazılan İlm-i Tedbîr-i Memleketin diyalog biçiminde yazılmış ve üslubun sade tutulmuş olması, risalenin iktisat bilimini halka tanıtmak amacıyla oluşturulduğunun göstergesi sayılabilir. Münif Paşanın Hukuk Mektebi?nde verdiği derslerin notlarından oluşan İlm-i Servet adlı iktisat kitabı ise söz konusu risaleden yirmi sene sonra yayımlanmıştır. Liberal iktisat anlayışının sergilendiği İlm-i Servet, Münif Paşanın, döneminin bazı uygulamalarına ve Adam Smith ile Thomas R. Malthusun teorilerine yaptığı eleştirilerle özgün bir nitelik kazanmıştır. İlm-i Tedbîr-i Memleket ile İlm-i Servet incelendiğinde her iki eserdeki iktisadi konuların ve görüşlerin benzerlik taşıdığı görülmektedir. Bu benzerliğe dayanarak İlm-i Tedbîr-i Memleketin İlm-i Servete temel oluşturduğu söylenebilir.
The introduction of the modern economic thought into the Ottoman ideal life has occured in 19th century. The increasing number of the publications about economics after the year 1850, was a sign of the expansion of the economic thought. In this ideal area, Mehmet Tahir Münif Paşa had published a tractate in an issue of Mecmûa-i Fünûn about basic economics, named İlm-i Tedbîr-i Memleket and consisting of 40 pages. The tractate, which has been dominated by the liberal economic thought, had been published as an attachment of the magazine. It can be accepted as an indication for Münif Paşas aim of publicizing the science of economics that he had written İlm-i Tedbîr-i Memleket as a dialog consisting of questions and answers, in a simple wording. The economics book named İlm-i Servet which consisted of Münif Paşas lecture documents at the Law School, had published nineteen years after the tractate. İlm-i Servet, in which the liberal thought of economics has been layed out, had gained an original composition with Münif Paşa?s criticisms to some applications in his period and theories of Adam Smith and Thomas R. Malthus. When İlm-i Tedbîr-i Memleket and İlm-i Servet are been analysed, it will be seen that the economic issues and views share similarity. In terms of this similarity, it can be claimed that İlm-i Tedbîr-i Memleket had provided a basis for `İlm-i Servet.

Download: Click here