Soğuk Savaş düzeninde Milliyet gazetesi ve Abdi İpekçi’nin gazetecilik anlayışının değerlendirilmesi

Tez KünyeDurumu
Soğuk Savaş düzeninde Milliyet gazetesi ve Abdi İpekçi’nin gazetecilik anlayışının değerlendirilmesi / The review of Milliyet and Abdi İpekçi’s understanding of journalism in the Cold War system
Yazar:BESTE NİGAR ERDEM
Danışman: PROF. DR. MURAT ÖZGEN
Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Gazetecilik Ana Bilim Dalı
Konu:Gazetecilik = Journalism ; Tarih = History ; Uluslararası İlişkiler = International Relations
Dizin:Basın = Press ; Basın sektörü = Press sector ; Gazeteciler = Journalists ; Gazetecilik = Journalism ; Gazeteler = Newspapers ; Milliyet gazetesi = Milliyet newspaper ; Soğuk Savaş = Cold War ; Türk basını = Turkish press ; İpekçi, Abdi = İpekçi, Abdi
Onaylandı
Doktora
Türkçe
2011
369 s.
Milliyet Gazetesi’nin yayın hayatına başladığı yıllar, Türkiye’nin, içte çok partili sisteme geçtiği, dışta ise Soğuk Savaş’ın taraflarından biri olarak Batı Bloku’na katıldığı döneme denk gelmiştir. Hem çok partili sisteme geçen Türkiye’deki ekonomik, siyasi, toplumsal gelişmeler hem Soğuk Savaş düzenindeki küresel ilişkiler ve bütün bunların Türk basın sektörü ile Milliyet Gazetesi üzerindeki yansımaları, bu çalışmada disiplinler-arası bir kaynak taraması yapılmasını da zorunlu kılmıştır. Bu nedenle çalışma kapsamında, uluslararası ilişkiler, siyasi tarih, iletişim gibi sosyal bilimler alanlarındaki çeşitli araştırmalardan beslenilmeye önem verilmiştir. Çalışmada, Soğuk Savaş düzeni eleştirel yaklaşımların öne sürdüğü ?hegemonya? kavramı bağlamında irdelenmiş ve ABD’nin İkinci Dünya Savaşı sonrasında hegemonyasını inşa ederek küresel alana yaydığı görüşü benimsenmiştir. Amerikan hegemonyasının ekonomik, ideolojik, kültürel boyutlarının Türkiye’ye yansıması ise, Türkiye’deki devletin niteliğine ve sınıf yapısına ilişkin olarak yapılan tartışmaları dikkate almayı gerektirmiş; bunun ardından da Türk basın sektöründeki değişimlere ve dönüşümlere odaklanılmıştır. Sermaye birikiminin gerçekleşmesi sayesinde ekonomik bakımdan egemen olan sınıfların devlet mekanizmasını kontrol etme mücadelesinin sonuç verdiği çok partili dönem, Türk basınında kitlesel gazeteciliğin gelişmeye başladığı yılları da temsil etmiştir. Bu dönemde, bir yandan ?komünizm tehdidi? söylemine dayanarak ideolojik hegemonyanın inşa edilmesi ve toplumsal rızanın kazanılması gibi görevler üstlenen basın, diğer yandan da tecimsel kaygılarla işlemeye ve geniş okuyucu kitlelerini ortak duyu zemininde birleştirerek kitleselleşmeye yönelmiştir. Milliyet de dönemin önemli kitlesel gazetelerinden biri olarak basın sahnesindeki yerini almış ve Abdi İpekçi döneminde dikkate değer atılımlar gerçekleştirmiştir. Bu çalışmada Abdi İpekçi dönemindeki Milliyet Gazetesi, hem Soğuk Savaş düzeni hem Türkiye’de kitlesel gazeteciliğin gelişimi bağlamlarında çeşitli kaynaklardan, gazete taramalarından ve dönemin bazı gazetecileriyle yapılan görüşmelerden faydalanılarak incelenmiştir.Anahtar Kelimeler: Soğuk Savaş, Kitlesel Gazetecilik, Milliyet Gazetesi, Abdi İpekçi
In Turkey the years that Milliyet has just started to be published coincide both the period of transition to the multi-party system in internal affairs and the period of Cold War, in which Turkey was a part of Western block, in external affairs. Both economical, political and social developments in the multiple party system in Turkey and the global relations in the Cold War system and also reflections of above facts to Turkish press sector and Milliyet necessitated to make a interdisciplinary resource research. To this respect, this thesis mainly benefited from the resources of social sciences such as international relations, political history and communications. In this study, Cold War period has been examined within the scope of ?hegemony? concept which was put forward by the critical approaches. The thesis has also adopted the approach that the United States of America built its own hegemony and spread it out to global field after the Second World War. The reflections of American hegemony, in particular with its economic, ideological and cultural extent, to Turkey required considering the debates about government?s qualification and class structure in Turkey. Following this, the thesis focused on the variations and transformations of the Turkish press sector. Owing to the development of the capital stock, during the multiple party period; economically dominant class controlled the government mechanism. This period also represents the years of important developments in the mass journalism of Turkey. In this period press took on tasks. On the one hand, press tried to gain social approval and to build an ideological hegemony by relying on the discourse of ?the communism threat?. On the other hand, with commercial concern, press tended to reach popularization by combining wide audience with common sense. As one of the important mass journals in Turkey, Milliyet appeared on the stage of press and carried out significant progresses at the period of Abdi İpekçi. In this study; Milliyet at Abdi İpekçi?s period has been analyzed in the context of both Cold War period and the progress of mass journalism in Turkey with the help of various resources, journal reviews and interviews with several journalists.Keywords: Cold War, Mass Journalism, Milliyet, Abdi İpekçi

Download: Click here