| Tez Künye | Durumu | ||
| Muğla bölgesinde yaygın kullanılan bazı insektisitlerin domates (L. esculentum Mill.) bitkisinde lipit peroksidasyon ve antioksidatif sistem üzerine etkileri / Effects of some commonly used insecticides on lipid peroxiadation and antioxidative system in tomato (L. esculentum Mill.) plant in Muğla region Yazar:SÜMEYRA YAKAR Danışman: PROF. DR. ATİLLA LEVENT TUNA Yer Bilgisi: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Biyoloji Ana Bilim Dalı Konu:Biyoloji = Biology Dizin: | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2014 128 s. | ||
| Domates bitkisi (Lycopersicon esculentum Mill.), ülkemizin dışa satımı yapılan yaş sebze ve meyve sıralamasında ilk sıradadır. TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) verilerine göre; Türkiye’de 2013 yılında 11 milyon 820 bin ton domates üretilmiş, bu miktarın 593.079 tonu Muğla ili ve ilçelerinden çıkmıştır. Üstelik bu miktar toplam domates ihracatımızın tamamına eşdeğerdir. Ülkemiz için oldukça önemli bir ekonomik getiri anlamına gelen domates bitkisi; üretim sürecinde oldukça fazla sayıda hastalık, zararlı ve yabancı ot tarafından kuşatılmaktadır. Bu sebeplerle üretimi boyunca yapılan kimyasal mücadelenin niteliği ve kullanım konsantrasyonları çok önemlidir. Son zamanlarda pestisitlerin yoğun kullanımının gerek çevre kirliliği gerekse bitki sağlığı üzerine olumsuz etkileri, çeşitli bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştır. Üstelik biyobirikim sonucu bu kimyasallar, domates bitkisi aracılığıyla vücudumuza kolaylıkla zarar verebilmekte hatta hastalıkları beraberinde getirebilmektedir. Pek çok yerde olduğu gibi Muğla yöresinde de domates (Lycopersicon esculentum Mill.) yetiştiriciliğinde, böceklerle mücadele için kimyasal yollara başvurulmaktadır. Fakat kullanılan kimyasallardan (insektisitler) bazıları bitkilerde morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal değişikliklere sebep olmaktadır. Çalışmamızın amacı, insektisitlerin bu zararlı etkilerinden dolayı bitkide meydana gelebilecek olası oksidatif stres izlerini, bitkinin strese yanıtını, lipit peroksidasyonu ve bitki gelişimi üzerine pestisitlerin etkilerini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda Imidacloprid, Abamectin ve Acetamiprid etken maddeli üç insektisitin, üç ayrı konsantrasyonda (önerilen doz; iki katı ve dört katı) uygulandıklarında, domates bitkisi üzerinde meydana getirdikleri etkiler araştırılmıştır. Bitki büyüme parametrelerinin yanısıra; fotosentetik pigment, çözünebilir protein ve prolin içeriği analizleri ile malondialdehit (MDA) birikimi analizleri yapılmıştır. Ayrıca bitkinin oksidatif stres durumunda antioksidatif yanıtını netleştirmek amacıyla süperoksit dismutaz (SOD), peroksidaz (POX) ve katalaz (CAT) spesifik enzim aktivite tayinleri çalışılmıştır. Bulgularımıza göre; Imidacloprid insektisitinin uygulandığı domates bitkilerinde, malondialdehit ve prolin içeriklerine göre kesinlikle bir oksidatif stres ile beraberinde bir membran hasarından söz edilebilebilir. Bitki antioksidatif savunma yanıtını kullanarak stresin etkilerini azaltmış ya da yok etmiş olabilir. Abamectin insektisiti; domates büyüme parametreleri üzerinde, özellikle önerilenin iki katı konsantrasyonda (500 µl/L) uygulama yapılmış bitkilerde genel bir inhibisyon yaratmıştır. Abamectin’in sebep olduğu oksidatif stres, önerilenin dört katı konsantrasyonda (1000 µl/L) uygulama yapılmış bitkilerde, süperoksit dismutaz (SOD) ve peroksidaz (POX) ‘ın uyardığı antioksidatif sistemi diğer konsantrasyon gruplarına göre daha fazla harekete geçirmiştir. Abamectin, önerilenin iki katı konsantrasyonda uygulandığı bitkilerde, katalaz (CAT) spesifik enzim aktivitesini arttırmıştır. Acetamiprid insektisiti ise önerilenin dört katı konsantrasyonda (1.2 g/L) uygulama yapılmış domates bitkilerinde oksidatif strese bağlı genel bir büyüme inhibisyonuna sebebiyet vermiştir. Bulgular ışığında; çalışmamız içerisinde kullanılan insektisitler arasında, özellikle membranlarda lipit peroksidasyonu hasarı ile ilgili, domates bitkisine en fazla zararı Imidacloprid insektisiti vermiştir diyebiliriz. | |||
| Tomato (Lycopersicon esculentum Mill.) has taken first place in the rankings among the fresh vegetables and fruits issued by our country. According to the Institute of Statistics of Turkey (TÜİK) , 11.82 million tons of tomatoes are produced in Turkey in 2013. 593,079 tons of this amount, were from Muğla province and districts. Also this amount equals to all of our total tomato exports. Tomato plants which an important economic return for our country are affected by quite number of diseases and pests, during the production process. For these reasons, the quality of the chemical warfare and the amount of dosege are very important. The negative effects of pesticides on environmental pollution and plant health has been proven by various scientific studies recently. As a result of the bioaccumulation, these chemicals can enter the human body through tomato and bring some diseases. As in many regions in the Muğla region, chemical methods are the most common approaches against insects in tomato (Lycopersicon esculentum Mill.) cultivation. Some of the chemicals (insecticides) used for this purpose causes morphological, physiological and biochemical changes. The aim of our study is to determine the possible effects of the oxidative stress that may ocur, the response of the plant to stress and effects of pesticides on plant development also lipid peroxidation. For this purpose, the effects of three insecticides with three active ingredients such as Imidacloprid, Abamectin and Acetamiprid by three diffrent concentrations (recomended dose and more twice-times, more four-times) on tomato plants was studied. In addition to plant growth parameters; photosynthetic pigments analyses, soluble protein content and proline analysis and malondialdehyde (MDA) accumulation analyses was carried out. Additionally, in order to clarify the antioxidative response of the plants to oxidative stress superoxide dismutase (SOD), peroxidase (POX) and catalase (CAT) specific enzyme activity assays were studied. According to our findings; on Imidacloprid applied tomatoe plants, a membrane damage may be mentioned according to the presence of malondialdehyde and proline. In that situation, the plants can be reduced or destroyed the effects of stress by using defense response. Abamectin insecticide has caused a general inhibition on tomato growth parameters especially with the dose of two times more than suggested concentration (500 µl/L). The oxidative strees caused by the Abamectin (1000 µl/L) has situmulated the antioxidative system, which induced by dismutase (SOD) and peroksidaz (POX), more than the other groups. Catalase (CAT) specific enzyme activity was increaes with the double concentration of Abamectin on tomato plants. A growth inhibition situation which depends on the oxidative stress was observed in tomato plants with an application of four times more concentration (1,2 g/L) of Acetamiprid insecticide than recommended concentration. In the light of the findings in our study, among the insecticides which we used in our study, especially relating to membrane lipid peroksidation damage, we can say that the most harmful insecticide to tomato plant is Imidacloprid. | |||