Bünyadov Z. M. Azərbaycan VII-IX əsrlərdə (1989)

Bünyadov Z. M. Azərbaycan VII-IX əsrlərdə. Tərcümə edənlər: C. Cabbarov, H. Əlizadə; Redaktor: E. Məmmədyarova. Bakı: Azərnəşr, 1989, 336 s. ISBN 5­552­003764

Kiril əsaslı Azərbaycan əlifbası ilə: Бүнјадов З. М. Азәрбајҹан VII-IX әсрләрдә. Тәрҹүмə едәнләр: Ҹ. Ҹаббаров, Һ. Әлизадә; Редактор: Е. Мәммәдјарова. Бакы: Азәрнәшр, 1989, 336 с. ISBN 5­552­003764

Annotasiya: Kitabda Azərbaycanın ərəblər tərəfindən istila edilməsi dövrü ilk dəfə tədqiq olunur. Onun siyasi və sosial-iqtsadi vəziyyəti, yerli hakimiyyətin Ərəb xilafətinə münasibəti, istilaçılara qarşı xalqın azadlıq mübarizəsi nəzərdən keçirilir. İnzibati bölgü, vergi sistemi, kənd təsərrüfatının inkişafı və s. haqqında verilir. Zülmkarlarla mübarizə aparmış Babək və onun silahdaşları haqqında ərəb mənbələrindən götürülmüş materiallar böyük maraq doğurur.

Mündəricat

Giriş … 3

I fəsil. Mənbələrin və istifadə edilmiş ədəbiyyatın xülasəsi … 7

II fəsil. Azərbaycan ərəb istilası ərəfəsində
1. VI əsrin axırları və VII əsrin əvvəllərində siyasi vəziyyət … 39
2. Ərəblərin hücumu ərəfəsində Azərbaycanda sosial-iqtisadi münasibətlər (VI əsrin axırı – VII əsrin əvvəli) … 60

III fəsil. Azərbaycan ərəblərin hakimiyyəti altında
1. Ərəblərin Azərbaycanı istila etmələri … 71
2. Azərbaycan əhalisinin müsəlmanlaşdırılması və qriqoryanlaşdırılması … 85
3. Azərbaycan Əməvilər xilafəti tərkibində (VIII əsrin I yarısı) … 100
4. Ərəb-Xəzər müharibələri və Azərbaycan … 105
5. Azərbaycanda torpaq münasibətləri və ərəblərin vergi siyasəti … 113
6. Ərəblərin Azərbaycanda inzibati siyasəti və idarə sistemi … 135
7. Ərəblərin dövründə Azərbaycan şəhərləri, ticarət və ticarət yolları … 141
8. VIII – IX əsrlərdə Azərbaycanda etnogenez problemi … 162

IV fəsil. IX əsrin ikinci yarısında Azərbaycan ərazisində ayrı-ayrı müstəqil dövlətlərin və mülklərinin yaranması
1. Şəki və Arran hakimi Səhl ibn Sunbat haqqında … 176
2. Beyləqan hökmdarı Yesai Əbu Musa (İsa ibn İstifanus) haqqında … 181
3. Şirvanşahlar – Məzyədilər dövləti … 186
4. Sacilər devləti … 196

V fəsil. Azərbaycan xalq kütlələrinin xilafətə qarşı hərəkatı
1. Arranda sosial hərəkat … 213
2. “Xürrəm” termini haqqında … 219
3. Cavidan, Babək və xürrəmilarin aktivləşməsi. Bəzz qalası … 225
4. Xürrəmilərin üsyanı və onun inkişafı … 233
5. Üsyanın son dövrü. Bəzzin süqutu … 242
6. Babəkin son günləri … 250
7. Xilafətdən sonrakı siyasi hadisələrə xürrəmilər üsyanının təsiri … 257

Əlavələr … 272